OVER ECOLOGISCH TUINIEREN

Ecologisch tuinieren

In een ecologische tuin is er aandacht voor een goede balans tussen mens, dier en plant. Een ecologische tuin draagt bij aan herstel van de natuur door  onder andere het kiezen van inheemse planten, minder verharding en meer groen en door geen chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest te gebruiken. Er wordt gestreefd naar een minimum aan tuinafval, door het gebruik van een composthoop en/of tuinafval te mulchen (toedekken van de bodem met plantmateriaal). Takken kunnen ook gebruikt worden voor het maken van een takkenril, wat een goede nest-, voedsel- en schuilgelegenheid biedt aan vogels en zoogdieren.

Een ander belangrijk item is water in de tuin. De aanwezigheid van water (vijver, vogeldrinkschaal) zorgt voor toename van leven in je tuin. Alle dieren hebben immers water nodig. 

Dit alles kan prima in zowel een strakke, moderne tuin als in een natuurlijkere, wildere tuin vormgegeven worden. Laat je dus zeker niet afschrikken door de gedachte dat een ecologische tuin gelijk staat aan een wildernis, dat is beslist niet zo (maar het kan natuurlijk wel).

 

Inheemse planten

Inheems betekent dat een soort van nature in het gebied voorkomt. Dat wil zeggen spontaan en zonder menselijke invloed. 

De levenscyclus van inheemse planten is nauw verbonden met die van heel wat dieren. De planten en dieren leven al vele generaties samen en zijn goed op elkaar afgestemd en soms zelfs afhankelijk van elkaar. Neem bijvoorbeeld de rups van het oranjetipje (vlinder), deze is afhankelijk van de pinksterbloem en look-zonder-look als voedselplant. De vlinder legt haar eitjes op deze plant, zodra de eitjes uitkomen eten de rupsen van deze planten. Zonder deze planten, geen oranjetipje. Deze planten worden waardplanten genoemd.  Dus door voor inheemse planten te kiezen, geef je deze dieren een extra kans op overleving. Je levert met deze planten een waardevolle bijdrage aan de leefomgeving van dieren en met name insecten. Zijn er minder insecten, dan neemt ook het aantal insecteneters af, denk aan vogels, egels en kikkers.

Redenen om te kiezen voor inheemse beplanting:

• ze zijn beter bestand tegen het leven hier en de seizoenswisselingen;
• ze zijn goed voor de biodiversiteit, ze trekken veel verschillende soorten vogels, vlinders en andere wilde dieren aan;
• ze leveren een grote diversiteit aan voedselbronnen voor dieren die hier leven (blad, wortels, noten, vruchten, nectar);
• ze gedijen goed op de grondsoorten hier;
• het zijn sterke planten/bomen die aangepast zijn aan het leven hier en het klimaat, hierdoor zijn ze minder vatbaar voor schimmels en bacteriën.

 

Klimaatbestendigheid

Het klimaat verandert en zorgt voor fikse hoosbuien en extreme warme en droge periodes. Wanneer er veel regen valt in korte tijd zorgt dit voor wateroverlast, dit komt omdat er steeds meer verharding is waardoor al het regenwater in het riool terecht komt in plaats van in de bodem. Het riool wordt hierdoor enorm belast en kan dit niet aan, wat leid tot overstroming. Door meer groen in je tuin en minder tegels, zorg je er voor dat het water in de bodem kan wegzakken. Daarnaast zorgt meer groen in je tuin ook voor verkoeling. Een groene plek in de tuin is wel zo'n 5-8 graden koeler dan een plek waar tegels liggen. 

Je kunt ook de regenpijp afkoppelen van het riool, hierdoor wordt het riool minder belast en je tuin heeft er profijt van. Je kunt het water  in je tuin laten lopen, in een vijver of opvangen in een regenton. Informeer eens bij jouw gemeente voor subsidie hierop. 

 

Biodiversiteit

Biodiversiteit is het geheel aan verscheidenheid aan planten, dieren en leefgebieden. Een natuurlijke tuin is een tuin vol leven waar ruimte is voor mens, plant en dieren. In iedere tuin is ruimte voor variatie, dat maakt een tuin gezond, sterk en interessant voor mens en dier. Dieren vinden er een schuilplek, voedsel en kunnen zich er voortplanten. Door een grote variatie aan (inheemse) planten in de tuin, maak je de tuin aantrekkelijk voor dieren en mensen. Veel verschillende planten/ bomen zorgt voor veel verschillende dieren. 

Waar we vaak niet bij stilstaan is dat vrijwel alles wat we eten, direct of indirect te herleiden is tot biodiversiteit. 

In de afgelopen dertig jaar is het aantal insecten maar liefst met 75 procent afgenomen. Dat heeft natuurlijk te maken met klimaatverandering, maar ook met het feit dat er steeds minder groen is in Nederland en dat er nog steeds teveel bestrijdingsmiddelen worden gebruikt.

 

Hergebruik

Een uitgangspunt bij een ecologische tuin is dat deze zo duurzaam mogelijk wordt aangelegd. Denk bijvoorbeeld aan hergebruik van hout of tegels. Tegels die je uit je tuin haalt kun je gebruiken voor het maken van een stapelmuurtje of een bankje. Stoeptegels kun je stukslaan en er een mozaïkpad van maken voor een speels effect (en het water kan in de bodem zakken). Oude stenen kun je hergebruiken bij het maken van een kruidenspiraal. 

Houten palen kun je hergebruiken bij een pergola of het maken van een takkenril. 

Naast het hergebruiken van materialen, kun je ook groenafval en tuinafval hergebruiken. Denk bijvoorbeeld aan het maken van compost, dit zorgt vervolgens voor verbetering van de bodem.  Bladeren die in de herfst en winter van de bomen vallen kun je gebruiken om de bodem te bedekken. Zo zijn planten beter beschermd tegen vorst, wordt onkruid tegen gehouden en het is voeding voor de bodem. 

 

Psyche

Naast de vele voordelen voor de biodiversiteit en het klimaat, heeft een groene tuin een positieve invloed op de psyche. allerlei onderzoeken hebben laten zien dat mensen zich beter voelen en productiever zijn in een groene omgeving. Groen helpt ons te ontspannen en te aarden. 

Voor kinderen is het belangrijk om lekker buiten bezig te zijn, te spelen en te ontdekken. Fruit plukken, vogels en vlinders leren herkennen, samen een insectenhotel maken, bloemen zaaien of gewoon lekker met water en modder spelen. Een groene leefomgeving voor kinderen draagt bij aan de motorische ontwikkeling, zorgt voor meer beweging en zorgt voor een toename van positieve gevoelens.